مطالبی در مورد روش های استخراجی زیر در ادامه مطلب بیان می گردد ، شامل تشریح روش و تاثیر آنها بر روی آب ، خاک ، هوا ، حیات وحش ، آلودگی صوتی
روشهای سطحی:
روش استخراج روباز _ روش استخراج مسطحي _ روش استخراج کنتوري_ روش استخراج کنتوري اصلاح شده_ روش استخراج هيدروليکي
روشهای زیرزمینی:
روش استخراج اتاق وپايه _ روش استخراج از طبقات فرعي _ روش استخراج انباره اي _ روش استخراج جبهه کار طولاني _ روش استخراج کند و آکند _ روش استخراج با تخريب در طبقات فرعي _ روش استخراج با تخريب بزرگ
روشهای سطحی:
روش استخراج روباز: اين روش اغلب در مورد معادن فلزي و عمدتاً مس،آهن و ذخايري با لایه های ضخیم و يا به صورت توده اي و انبوه و از عيار کم تا متوسط بر خوردار باشند، کاربرد دارد. در اين روش باطله هاي بالاي ماده معدني به نقطه اي دورتر از محل معدن حمل و ذخيره مي شوند. نتيجه کاربرد اين روش ايجاد گودالي بزرگ است. عمليات استخراج به منظور دستيابي به ماده با ارزش نياز به روباره برداري دارد، بدين منظور يک يا چند پله طراحي شده و استخراج ماده معدني صورت مي گيرد. شعاع اين پله ها از بالا به پايين کم مي شود، به طوريکه در نهايت تشکيل يک کاواک مخروطي شکل مي دهد. پارامترهاي مهم در اين روش شيب پله ها، عرض و ارتفاع آنها مي باشد، که فاکتورهاي مهمي همچون اندازه ماشين آلات مورد استفاده در تعيين آنها موثرند. آلودگي آب : اه لصورت توده اي و انبسط بر خوردار بااربرد دارد. در اين روش باطله هاي بالاي ماده معدني به نقطه اي دورتر از محل معدن حمل و ذخيره مي شوند. نتيجه کاربرد اين روش ايجاد گودالي بزرگ است. عمليات استخراج به منظور دستيابي به ماده با ارزش نياز به روباره برداري دارد، بدين منظور يک يا چند پله طراحي شده و استخراج ماده معدني صورت مي گيرد. شعاع اين پله ها از بالا به پايين کم مي شود، به طوريکه در نهايت تشکيل يک کاواک مخروطي شکل مي دهد. پارامترهاي مهم در اين روش شيب پله ها، عرض و ارتفاع آنها مي باشد، که فاکتورهاي مهمي همچون اندازه ماشين آلات مورد استفاده در تعيين آنها موثرند.
آلودگي آب : در صورتي که عمق معدن زياد باشد و با سطح ايستابي برخورد کند باعث بروز مشکلاتي در آبهاي زيرزميني مي شود. اگر باطله هاي حاصل از معدنکاري در داخل درياچه ها و رود خانه هاي اطراف تخليه شود، موجب آلودگي آب : خواهد شد. اگر پيت بازسازي نشود، ممکن است محل تشکيل حوضچه هاي اسيدي ناشي از نزولات جوي گردد .
آلودگي خاک : زمين هاي اطراف را در حد وسيعي تخريب مي کند.
آلودگي صوتي :آلودگي صوتي : ناشي از فرایندهای حفاري و آتشباري وجود دارد.
آلودگي هوا : آلودگي ناشي از اين روش مربوط به عمليات حفاري، انفجار، بارگيري و تخليه است. در مورد حفاري مي توان با بهره گيري از ماشينهاي حفار مجهز به سيستم تغذيه آب داخلي و خارجي ميزان گرد وغبار را کاهش داد. در مورد انفجار با عمليات کنترل شده مي توانآلودگي هوا : را کاست. در زمان حمل و نقل نيز پاشيدن آب در جاده ورودي به مواد داخل کاميونها بسيار موثر است.
تأثير بر انسان : کار در محيط پر سر وصدا در طول زمان منجر به تاثيرات سويي در سيستم شنوايي انسان مي گردد و همچنين سرو صدا باعث سلب آرامش افراد ساکن در منطقه مي گردد. از آنجاييکه در اين روش از مواد منفجره استفاده و در نتيجه حفاري زياد استفاده مي شود، آثار ناشي از آن نيز زياد مي باشد.
تاثير بر حيات وحش : در شرايطي که باطله هاي معدن به حال خود رها شوند ممکن است در صورت سمي بودن، خاک منطقه را آلوده کرده که اين امر براي حيوانات علفخوار مضر است. در صورت تشکيل حوضچه هاي اسيدي، ممکن است باعث مسموميت پرندگان منطقه شود.
روش استخراج مسطحي : اين روش عمدتاً براي آن گروه از معادن زغالسنگ به کار مي رود که اولاً ذخيره در منطقه کم ارتفاع و کم وبيش مسطح واقع باشد وثانياً ضخامت باطله ها کم باشد. حداکثر ضخامت سنگهاي پوششي حدود 50 متر و ضخامت لايه 8/1 تا 3 متر مي باشد. در اين روش ابتدا يک برش جعبه گونه در انتهاي لايه زغال ايجاد مي شود تا لايه زغال نمايان شود. سپس باطله هاي روي زغال برداشت و در مجاورت برش دپو مي شود .
آلودگي آب : در صورتي که با سطح ايستابي برخورد داشته باشد ممکن است بر آب تأثير گذاشته که با حفر چاههايي در اطراف معدن مي توان سطح ايستابي را پايين برد.
آلودگي خاک : در اين روش خاک زيادي جابجا مي شود ولي به دليل اينکه باطله ها در محل معدن به مصرف مي رسند باعث آلودگي ساير مناطق نمي شوند. در کل اين روش آلودگي کمتري نسبت به ساير روشها دارد.
آلودگي صوتي : صدمه زيادي وارد نمي شود.
آلودگي هوا : اين روش به دليل حجم بسيار کم انفجار، آلودگي حفاري و انفجار ندارد ولي ازآنجا که عمليات با دراگلاين صورت مي گيرد، استخراج وبار گيري همراه با انتشار گرد و غبار خواهد بود.
تأثير بر انسان :آلودگي صوتي زيادي توليد نمي شود.
تاثير بر حيات وحش : تأثير قابل ملاحظه ايي بهمراه ندارد.
روش استخراج کنتوري: اين روش براي آن دسته از معادن زغالسنگ به کار مي رود که رگه معدني به صورت افقي يا با شيب بسيار کم و در مناطق کوهستاني و مرتفع واقع شده و ضخامت باطله روي زغالسنگ در بعضي مناطق به حدي است که امکان استخراج همه زغال وجود ندارد. روش استخراج تقريباً مانند روش مسطحي است. مسئله مهمي که در اين روش مطرح است اين است که سنگهاي باطله و پوششي بايد در نزديکترين محل ممکن انباشته شوند و اکر اين کار کنترل شده نباشد، ممکن است باعث تشکيل لجن در نهرها شود.
آلودگي آب : به علت انجام عمليات استخراج در ارتفاع بجز در صورت تخليه باطله به داخل رودخانه آلودگي آب : مشاهده نمي شود.
آلودگي خاک : از آنجا که در اين روش تنها ماده معدني استخراج مي شود و سطح برداري کاملي صورت نمي گيرد، تأثيرات منفي بر روي ساختار خاک منطقه قابل توجه نمي باشد.
آلودگي صوتي : در اين روش آلودگي صوتي زيادي توليد نمي شود.
آلودگي هوا : از آنجا که حجم زيادي از مواد جابجا مي شود، در حين عمليات تخليه باطله به داخل دره ها گرد و خاک زيادي توليد مي گردد.
تاثير بر حيات وحش: امکان مهاجرت گونه هاي حيوانات از منطقه وجود دارد.
روش استخراج کنتوري اصلاح شده : اين روش، روش مسطحي براي استخراج زغال در شرايط کنتوري است که ضخامت پوشان سنگ در حدود 50 متر و رگه معدني دردو طرف کوه رخنمون داشته باشد. در اين روش تمام سنگهاي روي زغال برداشته و راندمان 100% است. باطله ها در دره ها ، کوهها و گودال هاي از پيش تعيين شده دپو مي شوند.
آلودگي آب : از آنجا که عمليات درارتفاعات صورت مي گيرد، آلودگي آب : نداريم، مگر اينکه با طله ها در رودخانه تخليه شوند.
آلودگي خاک : از آنجا که کل روباره برداشت مي شود، زمين از حالت عادي خارج مي شود.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي اين روش از روش کنتوري بيشتر و از ساير روشهاي سطحي کمتر است.
آلودگي هوا : از آنجا که کل روباره برداشته مي شود آلود گي هوا بيشتر ازروش کنتوري است.
تاثير بر حيات وحش : ممکن است به دليل نا امن شدن کوهستان حيوانات مهاجرت کنند.
روش استخراج هيدروليکي : در اين روش از فشار آب برای استخراج ذخایری که در خشکی قرار دارند، استفاده می شود.
آلودگي آب : تنها تأثير مهم اين روش آلودگي آب : مي باشد، که ممکن است منجر به تخليه منطقه از موجودات آبزي گردد.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي اين روش قابل ملاحظه نمي باشد.
آلودگي هوا : به علت بهره گیری از آب در عملیات استخراجی، تأثير منفي بر هواي منطقه ديده نمي شود.
تاثير بر حيات وحش : مهاجرت آبزيان در اثر آلودگي آب ، منطقه مهمترين اثر اين روش مي باشد.
روشهای زیرزمینی:
روش استخراج اتاق وپايه : اين روش عمدتاً براي کانسارهاي زغال با ضخامت ثابت، پاره ايي از مواد غير فلزي و ندرتاٌ مواد معدني فلزي به کار مي رود. ماده معدني بايستي از لحاظ سختي نسبتاً ضعيف تا متوسط، سنگ در برگيرنده متوسط تا محکم بوده و ضخامت لايه حداکثر 4 متر و شيب حداکثر 15 درجه باشد. همچنين کانسار بايستي تقريباً يکنواخت باشد. پس از مرحله آماده سازي و حفر راهروهاي پهنه اي، از داخل راهروهاي پهنه اي و عمود بر آن اقدام به ايجاد اتاق ها مي نمايند. استخراج اتاق ها دقيقا ً مشابه ايجاد راهروهاست، با اين تفاوت که ابعاد اتاق ها تابع ابعاد پايه هايي است که در کارگاه استخراج باقي گذاشته مي شود. همزمان با پيشروي، اتاقها توسط ميانبرهايي با عرض برابر عرض اتاق به هم وصل مي شوند، در نتيجه پس از پايان استخراج اتاقها، محل استخراج شده به صورت يک صفحه شطرنجي در مي آيد.
آلودگي آب : از آنجا که اين روش در اعماق کم صورت مي گيرد به آبهاي زير زميني صدمه نمي زند. تنها ممکن است باطله هاي معدني موجود در سطح زمين باعث آلودگي منابع آبي شوند.
آلودگي خاک : در صورتي که دهانه عريض و در حدود 2/1 تا4/1 برابر عمق پوشان سنگ باشد امکان نشست زمين وجود دارد. باطله ها نيز ممکن است باعث آلودگي خاک شوند.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي در اين روش تنها بر روي کارگران معدن تأثير گذار است.
آلودگي هوا : آلودگي هوا در نتيجه عمليات حفاري، انفجار و تخريب سقف بوجود مي آيد.
تاثير بر حيات وحش : تنها در صورت انبار کردن باطله برروي زمين امکان آلودگي منابع آب و در نتيجه مسموميت حيوانات منطقه وجود دارد.
روش استخراج از طبقات فرعي : اين روش براي کانسار هاي با شيب زياد ، مقاومت کانسنگ متوسط تا محکم، سنگ فراگير نسبتاً محکم تا محکم و گسترش کانسار نسبتاً زياد به کار مي رود. پس از اتمام آماده سازي و ايجاد دويل شکاف و سيستم هاي تخليه به اندازه 15 تا 20 متر از سمت دويل شکاف عمليات استخراج از سمت شکاف به سمت دويل عبور افراد شروع مي شود ، بدين ترتيب که کارگر با قرار گرفتن در تونل طبقه دوم فرعي رينگ ها يي را به ضخامت 1/5 تا 3 متر با چال هاي موازي يا بادبزني آتش مي کند.
آلودگي آب : فقط در صورت تقاطع با سفره آب زيرزميني امکان آلودگي آب وجود دارد.
آلودگي خاک : در اين روش نشست زمين و باطله هاي استخراجي باعث تخريب و آلودگي زمين مي شوند.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي در اين روش تنها براي کارگران معدن رخ مي دهد.
آلودگي هوا : نسبت به روشهاي تخريبي آلودگي کمتري دارد. از طرفي تأمين هواي کافي به علت وجود فضاهاي خالي بزرگ مشکل است . بايد دويل هاي تهويه مستقل از گذرگاه هاي حمل مواد معدنی باشد.
تاثير بر حيات وحش : فقط در اثر انباشت باطله ممکن است به گياهان و جانوران صدمه بزند و زيبايي منطقه را کاهش دهد.
روش استخراج انباره اي : اين روش يک روش استخراج قائم بوده و براي کانسارهاي شيبدار، ماده معدني محکم، فاقد خاصيت خود سوزي، کلوخه شوندگي و سنگ فراگير محکم تا نسبتاً محکم، به کار مي رود. در اين روش کانسار به صورت برشهاي افقي يا مايل از بخش بالا سر استخراج مي شود. چرخه عمليات چالزني و آتشباري است، يعني چالها در بالا سر به صورت قائم يا افقي حفر شده و سپس آتشباري انجام مي گيرد، مواد خرد شده در زير پا ريخته مي شوند. بعد از استخراج هر برش، اضافه حجم ايجاد شده از کارگاه بيرون کشيده مي شود تا حدي که فاصله مناسب بين کف کارگاه ( ماده معدني خرد شده ) و سقف ( ماده معدني خرد نشده ) به حد معقول حدود 1/8 متر برسد.
آلودگي آب : از آنجا که اين روش در اعماق کم انجام مي گيرد به آبهاي زير زميني صدمه اي وارد نمي شود. ممکن است باطله هاي معدني در سطح زمين باعث بروز آلودگيهايي در آبهاي سطحي شود.
آلودگي خاک : در پايان عمليات استخراج فضاي نسبتاً بزرگي باقي مي ماند که پس از مدتي ريزش کرده و باعث نشست زمين مي شود. باطله ها نيز مي توانندآلودگي خاک : را در پي داشته باشند.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي در اين روش تنها باعث بروز ناراحتي هايي براي کارگران معدن مي شود.
آلودگي هوا : بدليل استفاده از چوب بست ها، مشکلاتي در زمينه تهويه وجود دارد. گرد و غبار ناشي از عمليات حفاري رو به بالا زياد بوده و انفجار ثانويه نيز بر ميزان آلودگي مي افزايد.
تاثير بر حيات وحش : انباشت باطله در اين بخش مي تواند باعث آلودگي آب و خاک منطقه و در نهايت مرگ و مير حيوانات شود.
روش استخراج جبهه کار طولاني : يک روش انحصاري براي استخراج زغال بوده که در این روش به منظور جلو گيري از تخريب انفجار گونه، تخریب مصنوعی انجام مي گيرد. در اين روش از ماشين آلات معدني زيادي استفاده مي گردد.
آلودگي آب : از آنجا که اين روش در اعماق کم صورت مي گيرد به آبهاي زير زميني صدمه وارد نمي کند. ممکن است باطله هاي معدن در سطح زمين باعث آلودگي آبهاي سطحي شود.
آلودگي خاک : بعلت انجام عمليات تخريب کارگاه، انحناي لايه و نشست زمين مشاهده مي شود.
آلودگي صوتي : به علت وجود تعداد زيادي از ماشين آلات معدني سر و صداي زيادي در کارگاه وجود دارد.
آلودگي هوا : آلودگي هوا در اين روش زياد بوده و با افزايش طول کارگاه انتشار گرد و غبار و افزايش درجه حرارت تشديد مي شود. تخريب در پايان کار نيز گرد و خاک زيادي در پي دارد.
تاثير بر حيات وحش : تنها انباشت باطله ها بر روي زمين مي تواند باعث آلودگي آب : ودر نهايت مرگ و مير حيوانات شود.
روش استخراج کند و آکند : اين روش در انواع کانسارها اعم از رگه اي، لايه اي يا توده اي قابل استفاده است و بايستي ماده معدني محکم تا متوسط و سنگ فراگير ضعيف تا نسبتاً ضعيف باشد. اين روش از نوع استخراج قائم و بالاسري بوده که مواد معدني با چالزني و آتشباري در برش هاي افقي يا مايل از بخش بالاسر به صورت لقمه لقمه استخراج مي شود، ماده معدني خرد شده در زير پا ريخته و به بيرون منتقل مي شوند. بعد از تخليه فضا، باطله اي که قبلاٌ تهيه شده به داخل کارگاه منتقل مي گردد، تا فاصله بين کف کارگاه تا سقف به حدود 8/1 متر برسد.
آلودگي آب : بدليل مصرف باطله توليدي در خود کارگاه ، باطله ها بعنوان تهديدي براي منابع آبي منطقه محسوب نمي شوند.
آلودگي خاک : در اين روش اثرات مخربي بر روي خاک منطقه مشاهده نمي شود.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي در اين روش تنها باعث بروز ناراحتي هايي براي کارگران معدن مي شود.
آلودگي هوا : بدليل نوع روش استخراج و پرکردن ميزانآلودگي هوا : زياد است.
تاثير بر حيات وحش : در اين روش اثرات نامطلوبي بر روي حيات وحش منطقه ديده نمي شود.
روش استخراج با تخريب در طبقات فرعي : اين روش براي کانسارهاي شيبدار به کار مي رود که لازم است کمربالاي ذخيره قابليت تخريب داشته باشد.
آلودگي آب : از آنجا که اين روش در اعماق کم صورت مي گيرد به آبهاي زير زميني صدمه اي نمي زند و تنها ممکن است باطله هاي معدني در سطح زمين باعث آلودگي آب شوند.
آلودگي خاک : در اين روش برگرداندن سطح به حالت اول بسيار مشکل و نشست حتمي است.
آلودگي صوتي : آلودگي صوتي در اين روش تنها باعث بروز ناراحتي هايي براي کارگران معدن مي شود.
آلودگي هوا : ميزان حفاري در اين روش زياد است و انتقال با LHD(لودر خاک بر سر) نيز باعث افزايش آلودگي مي شود. تخريب ناگهاني سقف نيز باعث توليد گرد و خاک در منطقه مي گردد.
تاثير بر حيات وحش : تخريب چراگاههاي حيوانات در اثر نشست زمين
روش استخراج با تخريب بزرگ : درصورتيکه سقف کارگاه قابليت تخريب نداشته باشد، از روش تخريب بلوکي استفاده مي شود. در اين روش از رفتار مناسب با زمان استفاده کرده و قبل از اينکه سطح به سطح بحراني برسد، کارگاه تخليه مي شود و بعد از مدتي بلوک تخريب شده و از شوتها خارج مي گردد. خالي ماندن فضا باعث ريزشهاي بعدي مي شود.
آلودگي آب : از آنجا که اين روش در اعماق کم انجام مي گيرد به آبهاي زير زميني صدمه اي وارد نمي شود. تنها ممکن است انباشت باطله ها در سطح زمين باعث آلودگي منابع آبي شود.
آلودگي خاک : اين روش بيشترين ميزان نشست را در ميان روش هاي استخراج زير زميني دارد و لازم است در انتخاب روش، فاصله از مناطق مسکوني و مزارع مورد توجه قرار گيرد.
آلودگي صوتي : به علت حجم زياد عمليات انفجار و حفاري هاي مداومآلودگي صوتي : در اين روش زياد است.
آلودگي هوا : در کليه مراحل حفاري، انفجار و خردايش، در داخل کارگاه حجم زيادي از گرد وغبار پراکنده مي شود. آتشباري ثانويه نيز باعث تشديد آلودگي مي شود که براي کاهش آن مي توان از تهويه موضعي و آب پاشي استفاده کرد.
تاثير بر حيات وحش : نشست زمین منجر به تخريب چراگاههاي حيوانات می شود.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها:
آمار
وب سایت: